Biodynamic Breathwork (BBTRS)

Inleiding

Op deze pagina geef ik een beknopt overzicht over Biodynamic Breathwork & Trauma Release (BBTRS). Deze methode is de afgelopen 25jaar ontwikkeld door Giten Tonkov. Zijn werk is gebaseerd op werk van Wilhelm Reich, Peter Levine en OSHO[1]. Verder gebruikt hij kennis over anatomie, massage, geluidsvibraties en energiewerk.

BBTRS is een somatische methode. Somatisch kan omschreven worden als een fysiologische reactie zoals het verstrakken van spieren, het krijgen van kippenvel, vochtige handen, pijnlijke lichaamsdelen, stromingen, een spontane beweging etc. Vaak zijn deze een reactie op iets buiten ons, een gedachte of een emotie.

Als we ons lijf meer willen ontspannen, de dag van ons af willen schudden of willen werken aan het verwerken van eerdere ingrijpende gebeurtenissen, dan zijn deze fysiologische sensaties een belangrijke bron om mee te werken. Ze geven andere informatie over hoe spanning in ons lijf is opgeslagen dan we kunnen bedenken.

BBTRS maakt gebruik van zes elementen, alle zes zijn van nature in ons lijf aanwezig. Soms zijn we het contact ermee kwijtgeraakt. In BBTRS benutten we dus deze autonome processen van ons zenuwstelsel en fysieke lijf door er bewustzijn naartoe te brengen.

In volgorde van belangrijkheid gaat het hierbij om:

  1. Adem
  2. Beweging
  3. Aanraking
  4. Emotionele expressie
  5. Geluid
  6. Meditatie

In deze video leg ik de zes elementen kort uit. Hieronder kun je ook per segment meer lezen.

Zes elementen verder uitgelicht[2]

Adem

Onze adem is een afspiegeling van hoe we leven en hoeveel energie we daadwerkelijk naar ons fysieke systeem brengen. De meesten van ons ademen oppervlakkig en/of te snel. Dit kan zowel fysieke, mentale als emotionele klachten geven.

In BBTRS maken we gebruik van een verbonden ademhaling. Dit betekent dat we geen pauze laten vallen tussen de in- en uitademing. Deze manier van ademhalen stimuleert ons sympathisch zenuwstelsel (SZS). Dat deel van ons zenuwstelsel dat gaat over in actie komen. Met de verbonden ademhaling brengen we dus meer energie naar ons lijf, we laden als het ware ons lijf op. Dit geeft ons toegang tot bepaalde processen in ons lijf, zoals beweging, schudden/trillen. Hiermee kan opgeslagen spanning worden verlicht, verzacht en/of opgelost.

Bij verbonden ademhaling, ademen we door een open mond, diep in onze buik en breiden dat uit naar ons borstgebied. We maken hierbij actief gebruik van ons middenrif. Zowel onze buik als borst zet uit bij de inademing. Bij de uitademing trekt eerst de borst samen en dan de buik. Als we zo blijven ademen, ontspant het ademproces als vanzelf in de verbonden ademhaling en voeden we ons lijf met zuurstof. Hiermee komt de energie los en ons denken wordt rustig.

 

Beweging

Autonome bewegingen van ons lijf zijn bewegingen die we niet doelbewust aansturen. Deze autonome bewegingen wijzen ons de weg naar de spanningen in ons lijf en hoe ons lichaam deze wil ontladen. Ons lijf kent diverse autonome bewegingspatronen. Trillen of schudden zijn hier voorbeelden van. Een andere is ‘unwinding’, dit is een beweging die ontstaat in de diepe kern van ons lijf. Dit kunnen golvende bewegingen zijn, of slangenbewegingen of andere vloeiende en strekkende bewegingen. Deze bewegingen hebben vaak een werking op ons diepe spier- en bindweefselstelsel.

Ook kan het voorkomen dat bepaalde delen van ons lijf gaan samentrekken. Zo kunnen we vuisten maken, gaan trappen met onze benen, of ons hoofd bewegen. Vaak duidt dit op fysieke patronen van emotionele ontlading. Deze bewegingen kunnen klein beginnen en steeds iets verder uitbreiden.

Kortom, beweging is dus onze natuurlijke manier om ons lijf van spanning te ontladen. We zijn dit vaak verleerd. Wees dus geduldig met jezelf, je zult merken dat je beweging vanzelf vrijer wordt en zich verdiept.[3]

Aanraking

Aanraking helpt de ontlading van ons lijf. Ten eerste gebruiken we aanraking om aandacht te vestigen op plekken in ons lijf waar energie niet stroomt of juist wel. Dit kan zowel door zachte als wat steviger aanraking gebeuren. Ten tweede is aanraking een signaal voor het lichaam dat we niet alleen zijn. Vaak ervaren we (onbewust) een gevoel van alleen zijn op het moment dat spanning zich vastzet in ons lijf. We moeten iets inhouden, omdat het – om wat voor reden dan ook – op de plek waar we zijn niet welkom is. Contact, gezien en ondersteund worden helpt ons en ons lijf om het helende proces te versterken. Deze sociale verbinding heeft een effect op een primair proces in ons zenuwstelsel en een vorm waarmee we onszelf van nature reguleren.

De aanraking in BBTRS is gericht op drukpunten, bindweefsel, spieren, gewrichten of zenuwen.

Emotionele ontlading

Emotionele expressie helpt om de helende werking van BBTRS te versterken en hiermee kan de energetische flow op gang komen die we lang hebben onderdrukt met het onderdrukken van onze emoties. Op het moment dat we leren onze gevoelens en emoties tot uitdrukking te brengen, zonder dat deze ervaring te pijnlijk is om te verdragen, kunnen we ons verbinden met ons hele fysieke systeem. We bouwen langzaam onze container op om te zijn met wat er is in het moment zonder overweldigd te worden.

Emotionele expressie is de energie die we genereren in de beweging. We werken met deze emotie, zonder dat deze ons overneemt. Het helpt om bij de verbonden ademhaling te blijven, dat houdt ons bewust in het moment en daarmee kunnen we de emotie bewust beleven en helen.

Emoties kunnen op verschillende manieren tot expressie komen: huilen, lachen, schreeuwen, slaan, in elkaar kruipen, dansen, subtiele langzame bewegingen etc. De uitnodiging is steeds bewust te blijven bij je emotie, adem en welke fysieke sensaties hiermee gepaard gaat.

Expressie

Trauma en ingrijpende gebeurtenissen veroorzaken een ketting van fysieke reacties in ons lijf. Binnen het samentrekken van ons lijf vind ook op cellulair niveau een reactie plaats. Geluid helpt om dit los te trillen. Geluid vibreert en is een ontlading van energie. Geluid heeft een diepe impact op ons lijf, van harde bouwgeluiden tot zacht vogelgezang.

In de ademsessies gebruiken we muziek, geluid dat van buiten komt. Ook nodigen we je uit geluid te gebruiken bij emotionele expressie, dit kan door een schreeuw, woorden of gibberish[4]. Geluid heeft ook een positief effect in een ontspannen staat, bijvoorbeeld door een lied, een zachte toon of tonen te maken of te neuriën.

Meditatie

Meditatie helpt ons onze innerlijke getuige of waarnemer te ontwikkelen. We gebruiken meditatie om objectief naar onszelf te kijken. naar onze fysieke sensaties, emotionele reacties, ons hele lijf, zonder er volledig in op te gaan. Kortom, het enige dat meditatie is is gadeslaan, hier hoef je niet persé stil voor te zijn. Binnen BBTRS gebruiken we ook veel actieve meditatie waarin een deel uit beweging bestaat. Alles kan meditatie zijn, zelfs wandelen, afwassen, je bed opmaken. Is het druk in je hoofd, dan kun je je gedachten gadeslaan. Je kan ook beginnen met het gadeslaan van je adem.

In BBTRS heeft meditatie verschillende functies:

  1. Tijdens de ademsessie: terwijl we ademen en bewegen is meditatie het proces van bewust waarnemen wat er gebeurd terwijl het proces zich ontvouwt. Dit is een manier om de ervaringen tijdens de sessie te integreren.
  2. Aansluitend aan de ademsessie: meditatie ondersteund de integratie van alle stof die is opgewaaid tijdens de ademsessie. Het brengt alles weer samen. In deze fase is ons lijf en hoofd rustig en stil. In deze fase kunnen nog diepe inzichten komen. En het geeft ons zenuwsysteem de kans om weer tot rust te komen.
  3. Tussen ademsessies door: dagelijkse (actieve) meditatie is een manier om ons lijf te helen, omdat we met meditatie ons proces kunnen waarnemen zonder er helemaal in op te gaan.

De combinatie van deze zes elementen creëert een unieke ervaring die uitnodigt tot onderzoek en nieuwsgierigheid.

NOTES

[1] Wilhelm Reich was psychiater begin 20e eeuw. Hij was de eerste die met adem, beweging en aanraking ging werken in de psychiatrie. In die tijd taboe en hij is hiervoor ook verketterd. Hij heeft een belangrijke fundering gelegd voor al het somatisch werk dat in veel stromingen op dit moment wordt gebruikt. Zijn pupillen Alexander Lowen en John Pierrakos hebben zijn onderzoek voortgezet. Peter Levine is de grondlegger van Somatic Experience. Een krachtige methode om op een zachte en subtiele manier trauma in ons lichaam te verzachten en helen. OSHO is een Indiase mysticus. Grondlegger van veel actieve meditaties.

[2] Bron: Giten Tonkov (2019), Feel to Heal, Releasing trauma through body awareness and breathwork practice, Biodynamic Breathwork Trauma Release System. (Vanaf 5 maart 2019 verkrijgbaar via Amazon.com). Meer weten? www. biodynamicbreath.com

[3] Nieuwsgierig naar de beweging in BBTRS, hierbij een filmpje van de founding father: https://www.youtube.com/watch?v=dGA6i99gTDo&feature=youtu.be

[4] Gibberish betekent praten in wartaal. Of te wel in een taal die je niet kent.